انواع آسیب‌دیدگی‌ها در کوهنوردی
کوهنوردی، فعالیتی لذت‌بخش و هیجان‌انگیز است که فواید زیادی برای سلامتی دارد. با این حال، کوهنوردی نیز مانند هر فعالیت ورزشی دیگری، خطراتی دارد و می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی شود.
به همین دلیل است که سوال «آیا کوهنوردی ضرر دارد»، سوال نسبتا رایجی محسوب می‌شود. در این بلاگ، به بررسی انواع شایع آسیب‌دیدگی‌ها در کوهنوردی و نحوه درمان آن‌ها می‌پردازیم تا با خیال راحت‌تری به این ورزش مفرح بپردازید.
انواع آسیب‌دیدگی کوهنوردی و روش درمان آن‌ها
در ادامه به برخی از رایج‌ترین و شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌های کوهنوردی اشاره می‌کنیم.
درد زانو
اگر می‌خواهید بدانید که آیا کوهنوردی ضرر دارد یا خیر، قبل از هر چیز باید با یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین آسیب‌دیدگی‌های کوهنوردی، یعنی آسیب به زانو آشنا شوید.
زانو مفصل پیچیده‌ایست که از استخوان، غضروف، رباط، تاندون و عضلات تشکیل شده است. در کوهنوردی، زانوها تحت فشار زیادی قرار می‌گیرند، زیرا باید وزن بدن را تحمل کرده و از ضربه‌ها و حرکات ناگهانی محافظت کنند.
آسیب های زانو در کوهنوردی یکی از شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌ها به شمار می‌آید. علل مختلفی برای زانو درد در کوهنوردی وجود دارد، از جمله:
- آرتروز: آرتروز، باعث درد، التهاب و سفتی در زانو می‌شود
- بورسیت: بورسیت، التهاب کیسه‌های کوچک پر از مایع است که در اطراف مفاصل قرار دارند. بورسیت زانو ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از زانو یا ضربه به زانو ایجاد شود
- تاندونیت: تاندونیت به التهاب تاندون‌ها گفته می‌شود؛ تاندون‌هایی که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. تاندونیت زانو ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد یا حرکات ناگهانی باشد
- منیسک پاره شده: منیسک‌ها غضروف‌های نیمه‌ماه شکل هستند که در مفصل زانو قرار دارند و به جذب ضربه کمک می‌کنند. پارگی منیسک ممکن است ناشی از پیچ‌خوردگی یا چرخش زانو باشد
- رگ‌به‌رگ شدن رباط: رباط‌ها نوارهای محکمی هستند که استخوان‌ها را به هم وصل می‌کنند. رگ‌به‌رگ شدن رباط زانو ممکن است ناشی از پیچ‌خوردگی یا چرخش زانو باشد
علائم زانو درد در کوهنوردی عبارت‌اند از:
- درد تیز یا ضربان‌دار
- تورم به دلیل تجمع مایعات
- کبودی به دلیل خونریزی در زیر پوست
- دشواری در خم کردن، صاف کردن یا وزن‌گذاری روی زانو
- احساس ناپایداری یا لق شدن زانو
شدت زانو درد در کوهنوردی به علت آسیب‌دیدگی بستگی دارد. آسیب‌های خفیف ممکن است فقط باعث درد و تورم خفیف شوند، در حالی که آسیب‌های شدیدتر منجر به ناتوانی قابل‌توجه شده و نیاز به درمان پزشکی دارند.
در ادامه به برخی از روش‌های درمانی رایج برای زانو درد در کوهنوردی اشاره کرده‌ایم:
- استراحت و خودداری از فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند، مانند دویدن یا پریدن
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و تورم، به مدت 15 تا 20 دقیقه در هر بار
- فشرده‌سازی زانو با بانداژ یا آتل
- بالا نگه داشتن زانوی آسیب‌دیده بالاتر از سطح قلب
- داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- بریس یا بانداژ
- فیزیوتراپی
- تزریق استروئید یا سایر داروها
- جراحی، در موارد شدید، مانند پارگی رباط یا منیسک پاره‌شده
مهم است که در صورت زانو درد در کوهنوردی به پزشک مراجعه کنید تا علت درد را به درستی تشخیص داده و درمان مناسب را دریافت کنید. شاید تا به حال درباره مضرات کوهنوردی برای زانو چیزهایی شنیده باشید، اما باید بدانید که اگر آمادگی بدنی خود را به حداکثر برسانید و نکات لازم را رعایت کنید، آسیب های زانو در کوهنوردی به حداقل می‌رسد؛ مگر اینکه از قبل، مشکل خاصی در زانوی خود داشته باشید که در آن صورت حتما باید پیش از کوهنوردی با پزشک خود مشورت کنید.
پیچ‌خوردگی مچ پا نیز علل و راهکارهای درمانی مشابهی دارد.
خراش، ساییدگی و بریدگی
خراش، ساییدگی و بریدگی از شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌ها در کوهنوردی هستند. این آسیب‌ها ممکن است ناشی از موارد زیر باشند:
- سقوط روی صخره‌ها، شاخه‌ها یا سایر اشیای تیز
- لغزش و زمین خوردن روی سطوح ناهموار
- تماس با گیاهان تیز، مانند خار یا پیچک
علائم خراش، ساییدگی و بریدگی در کوهنوردی شامل موارد زیر است:
- درد
- خونریزی
- تورم
- قرمزی
شدت خراش، ساییدگی و بریدگی در کوهنوردی از عمق و محل آسیب‌دیدگی بستگی دارد. خراش‌ها و ساییدگی‌های جزئی معمولا نیازی به مراقبت پزشکی ندارند، در حالی که بریدگی‌های عمیق‌تر ممکن است نیاز به بخیه داشته باشند.
راهکارهای درمان خراش، ساییدگی و بریدگی در کوهنوردی:
- ناحیه آسیب‌دیده را با آب و صابون بشویید تا هرگونه کثیفی را از بین ببرید
- اگر بریدگی، خونریزی می‌کند، با فشار ملایم آن را با یک پارچه تمیز ببندید
- بر روی خراش، ساییدگی یا بریدگی، یک پانسمان استریل قرار دهید
- برای کاهش درد و تورم، یک بسته یخ یا کمپرس سرد را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید
- برای تسکین درد، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید
در صورت بروز موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- اگر بریدگی عمیق یا گسترده است
- اگر بریدگی به شدت خونریزی می‌کند
- اگر علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، گرما یا چرک وجود دارد
- اگر خراش، ساییدگی یا بریدگی در ناحیه صورت، چشم یا اندام تناسلی است
با رعایت نکات پیشگیرانه و درمان سریع، می‌توانید به سرعت از خراش، ساییدگی و بریدگی در کوهنوردی بهبود یابید و از این فعالیت لذت‌بخش به طور کامل بهره‌مند شوید.
عرق‌سوز شدن
عرق‌سوز شدن یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که کوهنوردان با آن مواجه می‌شوند. این عارضه زمانی اتفاق میفتد که دمای بدن به زیر 35 درجه سانتی‌گراد برسد. سرمازدگی به بافت‌ها و اندام‌ها آسیب جدی وارد می‌کند و حتی در موارد شدید منجر به مرگ می‌شود.
این عارضه زمانی رخ می‌دهد که اصطکاک بین پوست و لباس یا تجهیزات خیس‌شده ایجاد شود. عرق‌سوز شدن بسیار ناراحت‌کننده و دردناک است و حتی ممکن است منجر به عفونت شود.
عوامل ایجاد عرق‌سوز شدن در کوهنوردی:
- اصطکاک بین پوست و لباس یا تجهیزات خیس؛ ناشی از حرکت، لباس‌ها یا تجهیزات نامناسب
- رطوبت ناشی از تعریق، باران یا برف
- گرمای بیش از حد
محل‌های شایع عرق‌سوز شدن در کوهنوردی:
- بین ران‌ها
- زیر بغل
- کمر و شانه‌ها
- پاها
علائم عرق‌سوز شدن در کوهنوردی:
- قرمزی
- خارش
- سوزش
- تورم
- پوسته شدن
پیشگیری از عرق‌سوز شدن در کوهنوردی:
- از لباس‌های گشاد، نرم و ساخته‌شده از الیاف طبیعی، مانند پنبه یا پشم مرینوس استفاده کنید. از پوشیدن لباس‌های تنگ یا مصنوعی که رطوبت را جذب می‌کنند، خودداری کنید
- از جوراب‌های ضخیم و ساخته‌شده از الیاف طبیعی، مانند پشم یا مرینوس استفاده کنید. از پوشیدن جوراب‌های تنگ یا مصنوعی که رطوبت را جذب می‌کنند، خودداری کنید
- بعد از حمام یا دوش، پاهایتان را کاملا خشک کنید. از پوشیدن کفش‌های مرطوب یا خیس خودداری کنید
- قبل از کوهنوردی، از ضد تعریق در نواحی مستعد عرق‌سوز شدن، مانند بین ران‌ها، زیر بغل، کمر و شانه‌ها استفاده کنید
- تا حد امکان، اصطکاک بین پوست و لباس یا تجهیزات را کاهش دهید. از لباس‌های زیرپوستی بدون درز استفاده کنید و بندهای کوله‌پشتی خود را به طور مرتب تنظیم کنید
- قبل از کوهنوردی، از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر در نواحی مستعد عرق‌سوز شدن استفاده کنید
- به طور مرتب آب بنوشید تا بدنتان هیدراته بماند و تعریق بیش از حد را کاهش دهید
مراقبت‌های اولیه در رابطه با عرق‌سوز شدن:
- اولین قدم برای درمان عرق‌سوز شدن، تمیز و خشک نگاه داشتن ناحیه آسیب‌دیده است. به آرامی محل را با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و سپس با حوله نرم به آرامی آن را خشک کنید. از مالیدن یا خاراندن محل خودداری کنید، زیرا این کار آسیب را بدتر می‌کند
- برای کاهش درد و التهاب، از کمپرس سرد یا بسته یخ روی ناحیه آسیب‌دیده استفاده کنید. کمپرس به مدت 15 تا 20 دقیقه در هر بار، چند بار در روز، روی محل قرار دهید
- برای تسکین درد می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید
داروهای موضعی:
- کرم‌های ضد قارچ یا ضد باکتری
- کرم‌های ضد التهاب، مانند هیدروکورتیزون
- پمادهای ضد اصطکاک
داروهای خوراکی:
در موارد شدید، ممکن است پزشک داروهای خوراکی، مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا کورتیکواستروئیدها را برای تسکین خارش و التهاب تجویز کند.
نکات کلی:
- از خاراندن محل عرق‌سوز شده خودداری کنید
- لباس‌های گشاد و نرم بپوشید
- محل را خشک نگه دارید. از فعالیت‌هایی که باعث تعریق بیشتر می‌شوند، خودداری کنید و در از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر در نواحی اطراف عرق سوز شدن استفاده کنید تا پوست را مرطوب نگه دارید و از خشکی و تحریک بیشتر آن جلوگیری کنید
سرمازدگی
سرمازدگی یکی از آسیب‌های جدی در کوهنوردی محسوب می‌شود. این عارضه زمانی اتفاق میفتد که دمای بدن به زیر 35 درجه سانتی‌گراد برسد. سرمازدگی به بافت‌ها و اندام‌ها آسیب جدی وارد می‌کند و حتی در موارد شدید منجر به مرگ می‌شود.
عوامل ایجاد سرمازدگی در کوهنوردی:
- قرار گرفتن در معرض هوای سرد
- رطوبت
- باد
- خستگی
- لباس نامناسب
- مصرف الکل
مراحل سرمازدگی در کوهنوردی:
- مرحله اول: در این مرحله، پوست سرد، بی‌حس و سفید می‌شود. ممکن است احساس درد یا سوزن‌سوزن شدن داشته باشید.
- مرحله دوم: در این مرحله، پوست سرد، بی‌حس، سفت و سفید یا آبی می‌شود. ممکن است احساس درد شدید یا از دست دادن حس داشته باشید
- مرحله سوم: در این مرحله، پوست سرد، بی‌حس، سفت و سفید یا آبی مایل به سیاه می‌شود. ممکن است عضلات و مفاصل شما آسیب ببینند و حس خود را به طور کامل از دست بدهید
- مرحله چهارم: در این مرحله، بافت‌ها یخ می‌زنند و می‌میرند. ممکن است مرگ بافت رخ دهد و نیاز به قطع عضو باشد
علائم سرمازدگی در کوهنوردی:
- سردی، بی‌حسی و سفیدی پوست
- درد یا سوزن‌سوزن شدن
- از دست دادن حس
- سفتی و سختی پوست
- تغییر رنگ پوست به آبی یا آبی مایل به سیاه
- تورم
- تاول
- بی‌حسی یا از دست دادن کامل حس
- ضعف عضلانی
- گیجی
- از دست دادن حافظه
- خواب‌آلودگی
درمان سرمازدگی در کوهنوردی:
اگر شما یا یکی از همراهانتان دچار سرمازدگی شده‌اید، مهم است که فورا اقدام کنید. اقدامات زیر را انجام دهید:
- فرد را از هوای سرد دور کنید
- لباس‌های خیس یا مرطوب را از فرد خارج کنید
- فرد را با پتو یا لباس گرم بپوشانید
- به فرد نوشیدنی گرم غیرالکلی بدهید
- از کمپرس گرم (نه داغ) برای گرم کردن نواحی آسیب‌دیده استفاده کنید
- از مالش دادن یا ماساژ دادن نواحی آسیب‌دیده خودداری کنید
- به فرد داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد بدهید
- در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید
نکات مهم درباره سرمازدگی:
- هرگز سعی نکنید یک اندام یخ‌زده را گرم کنید؛ مگر اینکه آموزش پزشکی دیده باشید
- اگر فرد دچار سرمازدگی شدید است، فورا با اورژانس تماس بگیرید
- حتی پس از گرم شدن، فردی که دچار سرمازدگی شده، باید توسط پزشک معاینه شود
- سرمازدگی یک عارضه جدی است و در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند منجر به آسیب دائمی یا حتی مرگ شود
علاوه بر نکات ذکر شده در بالا، توجه به موارد زیر نیز مهم است:
- از شرایط آبوهوایی آگاه باشید و در صورت پیش‌بینی هوای سرد، برنامه‌های خود را به تعویق بیندازید یا لغو کنید
- به تنهایی به کوهنوردی نروید و همیشه به یک دوست یا یکی از اعضای خانواده بگویید که به کجا می‌روید و چه زمانی انتظار دارید، برگردید
- یک تلفن همراه با خود داشته باشید که شارژ آن کامل باشد
- در صورت بروز هرگونه مشکل، فورا کمک بخواهید
با رعایت این نکات می‌توانید از خطرات سرمازدگی در کوهنوردی پیشگیری کرده و در صورت بروز این عارضه، اقدامات لازم را انجام دهید.
کشش عضلانی
کشش عضلانی زمانی اتفاق میفتد که عضله یا تاندون بیش از حد کشیده یا پاره شود. این آسیب ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از عضله، گرم کردن ناکافی یا حرکت ناگهانی ایجاد شود. کشش عضلانی یکی از شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌ها در کوهنوردی محسوب می‌شود.
علائم کشش عضلانی عبارت‌اند از:
- درد تیز یا ضربان‌دار
- حساسیت به لمس
- ضعف در حرکت دادن یا قدرت عضله آسیب‌دیده
- اسپاسم عضلانی
شدت کشش عضلانی به میزان آسیب عضله یا تاندون بستگی دارد. کشش عضلانی درجه یک شامل کشیدگی خفیف عضله است، در حالی که کشش عضلانی درجه سه شامل پارگی کامل عضله یا تاندون می‌شود.
در صورت کشش عضلانی در کوهنوردی، اقدامات زیر را انجام دهید:
- تا حد امکان، از حرکت کردن یا وزن‌گذاری روی ناحیه آسیب‌دیده خودداری کنید
- برای کاهش تورم، یک بسته یخ یا کمپرس سرد را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید
- برای تسکین درد، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید
- برای کاهش تورم، مچ پا یا زانوی آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب خود نگه دارید
- برای حمایت از ناحیه آسیب‌دیده و کاهش تورم، از بانداژ فشاری استفاده کنید
- در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا پزشک، کشش عضلانی شما را ارزیابی و درمان کند
درمان کشش عضلانی به شدت آسیب عضله یا تاندون بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است فقط به استراحت، یخ، فشرده‌سازی و بالا نگه داشتن (RICE) و مصرف داروهای مسکن بدون نسخه نیاز باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به فیزیوتراپی یا جراحی باشد.
رگ‌به‌رگ شدن
رگ‌به‌رگ شدن زمانی اتفاق میفتد که رباط‌ها، یعنی نوارهای محکمی که استخوان‌ها را به هم وصل می‌کنند، کشیده یا پاره شوند. این آسیب ممکن است به دلیل پیچ‌خوردگی مچ پا، زانو یا سایر مفاصل ایجاد شود. رگ‌به‌رگ شدن، یکی از شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌ها در کوهنوردی است.
علائم رگ به رگ شدن عبارت‌اند از:
- درد تیز یا ضربان‌دار
- تورم در ناحیه آسیب‌دیده به دلیل تجمع خون و مایعات در اطراف رباط آسیب‌دیده
- کب.دی به دلیل خونریزی در زیر پوست
- دشواری در حرکت دادن یا وزن‌گذاری روی ناحیه آسیب‌دیده
- ناپایداری در مفصل آسیب‌دیده
شدت رگ‌به‌رگ شدن به میزان آسیب رباط بستگی دارد. رگ‌به‌رگ شدن درجه یک شامل کشیدگی خفیف رباط است، در حالی که رگ‌به‌رگ شدن درجه سه شامل پارگی کامل رباط است.
در صورت رگ‌به‌رگ شدن بدن در کوهنوردی، اقدامات زیر را انجام دهید:
- تا حد امکان، از حرکت کردن یا وزن‌گذاری روی ناحیه آسیب‌دیده خودداری کنید
- برای کاهش تورم، یک بسته یخ یا کمپرس سرد را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید
- برای تسکین درد، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید
- برای کاهش تورم، مچ پا یا زانوی آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب خود نگاه دارید
- برای حمایت از ناحیه آسیب‌دیده و کاهش تورم، از بانداژ فشاری استفاده کنید
- در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا پزشک رگ‌به‌رگ شدن شما را ارزیابی و درمان کند
شکستگی استخوان
شکستگی استخوان یکی از جدی‌ترین آسیب‌هایی است که می‌تواند در کوهنوردی رخ دهد. این آسیب ممکن است به دلیل سقوط از ارتفاع، زمین خوردن یا ضربه مستقیم به استخوان ایجاد شود.
انواع مختلفی از شکستگی استخوان در کوهنوردی وجود دارد، از جمله:
- شکستگی بسته: در این نوع شکستگی، پوست روی استخوان شکسته نشده است
- شکستگی باز: در این نوع شکستگی، پوست روی استخوان شکسته شده و استخوان از طریق پوست قابل مشاهده است
- شکستگی جابه‌جا شده: در این نوع شکستگی، تکه‌های شکسته استخوان از جای خود حرکت کرده‌اند
- شکستگی خرد شده: در این نوع شکستگی، استخوان به قطعات کوچک شکسته شده است
علائم شکستگی استخوان در کوهنوردی عبارت‌اند از:
- درد شدید تیز یا ضربان‌دار
- تورم در ناحیه آسیب‌دیده به دلیل تجمع خون و مایعات در اطراف استخوان شکسته
- کبودی به دلیل خونریزی در زیر پوست
- ناتوانی در حرکت دادن یا وزن‌گذاری روی ناحیه آسیب‌دیده
- در برخی موارد، ممکن است استخوان شکسته از طریق پوست قابل مشاهده باشد یا ناحیه آسیب‌دیده دچار تغییر شکل شود
اگر در حین کوهنوردی دچار هر یک از این علائم شدید، مهم است که فورا به پزشک مراجعه کنید.
در صورت بروز شکستگی استخوان در کوهنوردی، اقدامات زیر را انجام دهید:
- تا حد امکان، از حرکت کردن یا وزن‌گذاری روی ناحیه آسیب‌دیده خودداری کنید
- برای کاهش تورم، یک بسته یخ یا کمپرس سرد را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید
- برای تسکین درد، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید
- در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا پزشک شکستگی شما را ارزیابی و درمان کند.
با رعایت این نکات می‌توانید از خطرات شکستگی استخوان در کوهنوردی در امان بمانید و از این فعالیت لذت‌بخش به طور کامل بهره‌مند شوید. هرچند یادتان باشد که درمان شکستگی استخوان به نوع و شدت شکستگی بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است فقط به گچ یا بانداژ نیاز باشد. در موارد دیگر، ممکن است نیاز به جراحی برای جا انداختن استخوان شکسته و تثبیت آن با پین، پیچ یا صفحه فلزی باشد.
گزیدگی حشرات
حشرات مختلفی در کوهستان‌ها وجود دارند که ممکن است نیش بزنند یا بگزند و هر کدام علائم و عوارض خاص خود را دارند.
برخی از حشرات رایج که می‌توانند در کوهستان‌ها نیش بزنند یا بگزند، عبارت‌اند از:
- پشه: نیش پشه باعث خارش، قرمزی و تورم می‌شود. در برخی موارد، نیش پشه ناقل بیماری‌هایی، مانند مالاریا، تب زرد و ویروس دانگ است
- زنبور عسل، زنبور وحشی و زنبور سرخو: نیش این حشرات، دردناک و متورم‌کننده است. در افراد حساس، نیش زنبور ممکن است منجر به واکنش‌های آلرژیک شدید و حتی کشنده شود
- عنکبوت: گزش برخی از عنکبوت‌ها ممکن است سمی و خطرناک باشد. علائم گزش عنکبوت سمی، شامل درد، تورم، قرمزی، تب، لرز و حالت تهوع است
- کک و کنه: گزش کک و کنه باعث خارش، قرمزی و تورم می‌شود. در برخی موارد، گزش کک و کنه ممکن است ناقل بیماری‌هایی، مانند طاعون، تب کنه راکی کوهی و بیماری لایم باشد
برای پیشگیری از گزش و نیش حشرات در کوهنوردی، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از لباس‌های محافظ استفاده کنید. لباس‌هایی با آستین بلند و شلوار بلند بپوشید تا پوست خود را از گزش حشرات بپوشانید
- از دافع حشرات، حاوی DEET، پیکاریدین یا IR3535 روی پوست و لباس خود استفاده کنید
- از مناطقی که حشرات زیاد هستند، مانند باتلاق‌ها، آب‌های راکد و گیاهان انبوه دوری کنید
- محل اقامت خود را تمیز نگه دارید. از تجمع زباله و غذا در اطراف محل اقامت خودداری کنید، زیرا این امر حشرات را جذب می‌کند
- در صورت مشاهده حشرات، مراقب باشید. اگر حشره‌ای را دیدید، به آرامی از آن دور شوید و سعی نکنید آن را بکشید یا له کنید
درمان گزش و نیش حشرات:
- در صورت گزش یا نیش، اقدامات لازم را انجام دهید. محل گزش یا نیش را با آب و صابون بشویید. از خاراندن محل گزش یا نیش خودداری کنید
- در صورت بروز علائم آلرژیک، مانند تورم شدید، تنگی نفس یا سرگیجه، فورا به پزشک مراجعه کنید
- در صورت مشاهده علائمی، مانند تب، لرز، درد عضلانی یا بثورات پوستی، بعد از بازگشت از کوهنوردی به پزشک مراجعه کنید
علاوه بر موارد فوق، در نظر داشته باشید که:
- برخی از افراد به نیش حشرات حساسیت بیشتری دارند. اگر سابقه واکنش‌های آلرژیک به نیش حشرات دارید، قبل از رفتن به کوهنوردی با پزشک خود مشورت کنید
- در برخی از مناطق، ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های منتقل‌شده از طریق حشرات، مانند مالاریا یا تب دنگی وجود داشته باشد. بنابراین قبل از سفر به این مناطق، با یک متخصص پزشکی مشورت کنید و در صورت نیاز، اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید
علاوه بر تمامی موارد فوق، کوهنوردان ممکن است در معرض آسیب‌های دیگری قرار بگیرند، مانند:
- آفتاب‌سوختگی: استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب و پوشیدن لباس محافظ
- کم‌آبی بدن: نوشیدن آب کافی قبل، حین، و بعد از کوهنوردی
- ارتفاع‌زدگی: صعود به تدریج و استراحت کافی
چگونه از آسیب‌دیدگی‌های کوهنوردی پیشگیری کنیم؟
با رعایت برخی نکات ساده می‌توانید از خطرات آسیب‌دیدگی در کوهنوردی پیشگیری کنید و از این فعالیت لذت‌بخش به طور کامل بهره‌مند شوید.
در ادامه به چند نکته کلیدی برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌های کوهنوردی اشاره کرده‌ایم:
قبل از رفتن به کوهنوردی
- از سطح تناسب اندام خود مطمئن شوید. قبل از رفتن به کوهنوردی، از سلامتی خود اطمینان حاصل کنید و با انجام تمرینات ورزشی مناسب، سطح تناسب اندام خود را افزایش دهید
- مسیر مناسب را انتخاب کنید؛ مسیری که با سطح تجربه و توانایی شما مطابقت داشته باش. از صعود به مسیرهای دشوار یا خطرناک که فراتر از توانایی شما هستند، خودداری کنید
- از تجهیزات مناسب، از جمله کفش‌های مناسب کوهنوردی، لباس‌های گرم و ضد آب و تجهیزات ایمنی، مانند کلاه ایمنی و عصای کوهنوردی استفاده کنید
- با یک همراه بروید. هرگز به تنهایی به کوهنوردی نروید. همیشه با یک همراه یا گروهی از افراد بروید تا در صورت بروز مشکل، کسی برای کمک به شما وجود داشته باشد
- به وضعیت آب‌وهوا توجه کنید. قبل از رفتن به کوهنوردی، پیش‌بینی آب‌وهوا را بررسی کنید و از صعود در شرایط جوی نامناسب خودداری کنید
- برنامه سفر داشته باشید. به یک دوست یا یکی از اعضای خانواده خود بگویید که به کجا می‌روید و چه زمانی انتظار دارید برگردید
- آماده باشید. به اندازه کافی غذا، آب و لوازم ضروری برای یک روز کامل یا بیشتر همراه خود داشته باشید
هنگام کوهنوردی
- با احتیاط حرکت کنید. هنگام کوهنوردی، مراقب باشید و از عجله کردن یا بی‌دقتی خودداری کنید. به مسیر خود توجه کنید و از موانع و خطرات احتمالی آگاه باشید
- گرم کردن و سرد کردن را فراموش نکنید. قبل از شروع کوهنوردی، بدن خود را گرم و بعد از اتمام کوهنوردی، بدن خود را سرد کنید
- به‌طور مرتب تمرینات کششی انجام دهید تا انعطاف‌پذیری عضلات خود را افزایش دهید
- به‌طور مرتب آب بنوشید تا بدنتان هیدراته بماند
- به بدن خود گوش دهید. اگر احساس درد یا خستگی می‌کنید، از ادامه کوهنوردی خودداری کرده و استراحت کنید
- از تکنیک‌های مناسب کوهنوردی برای صعود و فرود ایمن استفاده کنید
- از عصای کوهنوردی برای کمک به حفظ تعادل و ثبات خود استفاده کنید
- در سطوح ناهموار احتیاط کنید. هنگام حرکت در سطوح ناهموار، مراقب باشید و از گام‌های کوتاه و محتاطانه استفاده کنید
- اگر مسیر لغزنده است، از صعود خودداری کنید و منتظر بمانید تا شرایط بهبود یابد.
- اگر هوا تاریک شده، از صعود خودداری کنید و به پایین کوه برگردید
برای مقابله با آسیب‌دیدگی‌های کوهنوردی چه لوازمی باید همراه داشته باشیم؟
هنگام کوهنوردی، همیشه باید برای مقابله با آسیب‌دیدگی‌های احتمالی آماده باشید. بنابراین همراه داشتن لوازم ضروری در کوله‌پشتی کوهنوردی به شما در درمان جراحات جزئی، تا زمانی که پزشک از راه برسد یا شما را به اورژانس منتقل کنند، کمک می‌کند؛ لوازمی مثل:
کیت کمک‌های اولیه؛ شامل:
- باند استریل
- گاز استریل
- پد ضدعفونی‌کننده
- چسب زخم
- بانداژ
- قیچی
- سوزن و نخ
- پین‌های ایمنی
- دستمال مرطوب ضدعفونی‌کننده
- داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- ضد درد موضعی
- کرم ضد آفتاب
- لوسیون ضد نیش حشرات
- پماد ضد التهاب
تجهیزات اضافی؛ مانند:
- بانداژ الاستیک
- آتل؛ برای ثابت نگه داشتن استخوان شکسته یا دررفته
- بسته یخ؛ برای کاهش درد و تورم
- پتو یا کیسه خواب؛ برای گرم نگه داشتن در صورت سرما
- سوت؛ برای ارسال علامت کمک
- آینه؛ برای ارسال علامت کمک
- چراغ قوه؛ برای ارسال علامت کمک در شب
- تلفن همراه؛ برای تماس در هنگام نیاز به کمک
نکات مهم:
- قبل از رفتن به کوهنوردی، جعبه کمک‌های اولیه خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که همه لوازم ضروری در آن موجود است
- نحوه استفاده از لوازم جعبه کمک‌های اولیه را یاد بگیرید و به همراهانتان نیز آموزش دهید
- بدانید که در صورت بروز آسیب‌دیدگی شدید، چگونه خود را به کمک پزشکی برسانید
- شماره تلفن‌های اضطراری را در تلفن همراه خود ذخیره کنید
علاوه بر لوازم ذکر شده در بالا، ممکن است لازم باشد که موارد زیر نیز را با توجه به نوع کوهنوردی و شرایط آبوهوایی همراه خود داشته باشید:
- باتوم کوهنوردی
- کلاه ایمنی
- عینک آفتابی
- کرم ضد آفتاب
- لباس‌های گرم و ضد آب
- غذای کافی و آب
- نقشه و قطب‌نما
با داشتن لوازم ضروری و آمادگی برای مقابله با آسیب‌دیدگی، می‌توانید از کوهنوردی خود با خیالی آسوده لذت ببرید.
سخن آخر
کوهنوردی، فعالیتی هیجان‌انگیز است که نقش بسیار مهمی در سلامت جسم و همینطور تقویت روحیه دارد؛ اما این ورزش نیز مانند هر فعالیت ورزشی دیگری، خطراتی دارد که در صورت نابلدی یا نادیده گرفتن، حتی ممکن است منجر به آسیب‌دیدگی شود. ما در این مطلب به پاسخ این سوال پرداختیم که «آیا کوهنوردی ضرر دارد؟» انواع شایع آسیب‌دیدگی‌ها در کوهنوردی و نحوه درمان آن‌ها را بررسی کردیم و راه‌های پیشگیری از این خطرات را نیز با شما در میان گذاشتیم. با رعایت نکات ذکر شده، می‌توانید از خطرات آسیب‌دیدگی در کوهنوردی پیشگیری کرده و در صورت بروز آن، اقدامات لازم را انجام دهید.
سفر بی‌خطری داشته باشید!